Công nghệ kĩ thuật số đã đem đến sự phát triển vượt bậc của các thiết bị âm thanh di động trong một vài năm trở lại đây. Ngày càng nhiều thiết bị hỗ trợ những giao thức truyền nhạc qua mạng Wifi như Chromecast hay Airplay 2. Nhưng có thể bạn chưa từng khai thác toàn bộ công năng của thiết bị do nguồn phát chưa hợp lý hay chưa thiết lập đúng cách. Hãy cùng TechLand khám phá cách tối ưu chất lượng của những chiếc loa di động.

Mục lục

1 Chất lượng nguồn nhạc
2 So sánh chất lượng âm thanh Wifi và Bluetooth
3 Lựa chọn phương án phù hợp

Chất lượng nguồn nhạc

Phương thức thu âm PCM và các thông số

Phương pháp Modulation mã hóa xung (PCM) là một phương thức được sử dụng để thu âm và xử lý hậu k. Trong một luồng PCM, biên độ của tín hiệu tương tự được lấy mẫu tại các khoảng thời gian đồng đều, và mỗi mẫu được số hóa thành giá trị gần nhất. Ta có thể dựa vào các thông số sau để xác định chất lượng của file nhạc PCM

Sample rate: Tốc độ lấy mẫu xác định số lần mẫu tín hiệu trong một giây. Chỉ số này càng cao thì càng có nhiều mẫu để tái tạo tín hiệu gốc, nghĩa là tín hiệu đầu ra sẽ càng mịn và tiến gần tới tín hiệu gốc.
Bit-depth: Xác định số bit được dùng để mã hóa âm lượng của tín hiệu. Bit-depth càng cao thì càng biểu diễn được nhiều mức về biên độ. Với n bit thì sẽ biểu diễn được 2^n -1 mức. Bit-depth trực tiếp xác định dải động(DR-Dynamic Range) có thể biểu diễn được ví dụ: Một bản ghi PCM 16 bit, 44,1 kHz có dải động(DR-Dynamic range) 96 dB và phản hồi tần số 20 Hz đến 20 kHz.
Bit Rate: Nếu thực hiện phép nhân Sample rate x Bit-depth ta sẽ thu được một con số đặt tên là Bit Rate, có thể hiểu là dung lượng dữ liệu cần truyền tải trong 1 giây. Thông số Bit Rate càng cao thì file sẽ có chất lượng càng lớn đi kém với băng thông tiêu mạng tốn sẽ lớn và ngược lại Bit Rate nhỏ thì băng thông yêu cầu sẽ nhỏ, đi kèm với sự suy giảm của chất lượng.

Format	Bit Rate	Bandwidth
Uncompressed (WAV or FLAC)	1,411 kbps	1.4 Mbps
MP3 (256 kbps)	256 kbps	0.256 Mbps
AAC (256 kbps)	256 kbps	0.256 Mbps
FLAC 24bit/96 kHz	2250 kbps	2.225 Mbps
FLAC 24bit/192 kHz	4500 kbps	4.5 Mbps

Chất lượng âm thanh Lossless

Lossless Audio là phương thức nén âm thanh kỹ thuật số giữ lại tất cả các dữ liệu ban đầu trong tệp âm thanh. Điều này có nghĩa là các tệp âm thanh lossless đem đến chất lượng tương đồng với bản ghi âm gốc, và chúng có thể được phát lại mà không suy hao. Các định dạng âm thanh lossless phổ biến bao gồm FLAC, ALAC, WAV và AIFF.

Các tệp âm thanh lossless có kích thước lớn hơn và đem đến chất lượng âm thanh vượt trội so với các tệp lossy chẳng hạn như MP3.

Các dịch vụ stream nhạc chất lượng lossless phổ biến có thể kể tê

Tidal: Tidal là một dịch vụ phát nhạc trực tuyến cung cấp âm thanh lossless, cũng như âm thanh cao cấp (lên đến 24-bit/192kHz). Nó có một thư viện lớn các bản nhạc và cũng cung cấp nội dung độc quyền từ một số nghệ sĩ lớn nhất thế giới.

Amazon Music HD: Amazon Music HD là một dịch vụ phát nhạc trực tuyến âm thanh lossless cung cấp âm thanh chất lượng CD (16-bit/44.1kHz) và âm thanh cao cấp (lên đến 24-bit/192kHz). Nó có một thư viện lớn các bản nhạc và được tích hợp với các dịch vụ khác của Amazon, chẳng hạn như Alexa và các thiết bị Echo.
Qobuz: Qobuz là một dịch vụ phát nhạc trực tuyến cung cấp âm thanh lossless, cũng như âm thanh cao cấp (lên đến 24-bit/192kHz). Nó có một thư viện nhạc nhỏ hơn so với Tidal hoặc Amazon Music HD, nhưng nó được biết đến với chất lượng âm thanh cao và nội dung biên tập của nó.

Deezer: Deezer là một dịch vụ phát nhạc trực tuyến cung cấp âm thanh chất lượng cao(16-bit/44.1kHz). Nó có một thư viện lớn các bản nhạc và cung cấp các tính năng đa dạng, chẳng hạn như danh sách phát cá nhân và podcast.

Hires Audio là thuật ngữ dùng để phân loại các định dạng âm thanh lossless mà độ phân giải cao hơn chất lượng CD chuẩn 16bit/44.1kHz. Các định dạng âm thanh này sẽ đem đến dải động rộng và tần số lấy mẫu cao hơn chất lượng CD, ví dụ như 24bit/96kHz hay 24bit/192kHz.

Chất lượng âm thanh Lossy

Lossy Audio là một phương thức nén âm thanh kỹ thuật số bằng cách loại bỏ một số dữ liệu âm thanh gốc để giảm kích thước tập tin. Việc này được thực hiện bằng cách sử dụng thuật toán học để xác định và loại bỏ dữ liệu không quan trọng ví dụ như loại bỏ âm thanh trên 16kHz. Các định dạng lossy sẽ cho ra file với kích thước nhỏ tuy nhiên phải đánh đổi lại bằng chất lượng âm thanh.

Một số định dạng âm thanh lossy phổ biến nhất bao gồm:

MP3: MP3 là định dạng âm thanh lossy phổ biến nhất. Nó được phát triển bởi Viện Fraunhofer ở Đức và dựa trên tiêu chuẩn MPEG-1 Audio Layer III. Tập tin MP3 thường khoảng 10 lần nhỏ hơn tập tin WAV.
AAC: AAC là một định dạng âm thanh lossy khác phổ biến. Nó được phát triển bởi Nhóm Chuyên gia Động Hình (MPEG) và dựa trên tiêu chuẩn MPEG-4 Audio Layer II. Tập tin AAC thường khoảng 5 lần nhỏ hơn tập tin WAV.
WMA: WMA là định dạng âm thanh lossy được phát triển bởi Microsoft. Nó dựa trên tiêu chuẩn MPEG-7 Audio Layer III. Tập tin WMA thường khoảng 10 lần nhỏ hơn tập tin WAV gốc.

Spotify là một dịch vụ phát trực tuyến âm nhạc, podcast và video kỹ thuật số, cung cấp cho bạn quyền truy cập vào hàng triệu bài hát và nội dung khác từ các nghệ sĩ trên toàn thế giới. Tuy nhiên định dạng file nhạc hiện tại của Spotify hiện đang là mp3. Spotify HiFi hứa hẹn sẽ đem đến chất lượng lossless (CD-quality), tuy nhiên vào tháng 2-2021, tuy nhiên việc ra mắt đang bị trì hoãn đến 2023.

So sánh chất lượng âm thanh Wifi và Bluetooth

Bluetooth là công nghệ truyền thông tin không dây đa năng ở khoảng cách gần và tiết kiệm năng lượng, công nghệ này có thể được sử dụng ở đa dạng các loại thiết bị như chuột, bàn phìm, máy tính bảng, điện thoại. Bluetooth thiết lập kết nối trực tiếp giữa hai thiết bị ở khoảng cách gần ( dưới 10m).

Tính năng	Bluetooth	Wi-Fi
Phạm vi	Lên đến 10m feet	Lên đến 30m hoặc bất kì không gian nào phủ sóng Wifi cùng một mạng
Chất lượng âm thanh	Thấp hơn	Cao hơn
Dễ bị nhiễu	Dễ bị nhiễu hơn	Không dễ bị nhiễu
Băng thông	2Mbs – Bluetooth 5.0	9.6Gbps – Wifi 6
Sự di động	Di động	Không di động
Giá cả	Giá cả hợp lý hơn	Đắt hơn

Nhìn vào thông số băng thông, Bluetooth hoàn toàn lép vế so với Wi-fi về băng thông dữ liệu. Băng thông về lý thuyết của Bluetooth có thể đảm bảo truyền tải được âm thanh lossless chất lượng CD, tuy nhiên trong sử dụng thực tế thì băng thông thực tế sẽ thấp hơn hẳn do các yếu tố về nhiễu hay khoảng cách giữa hai thiết bị. Bluetooth lại mang tính di động cao vì nó thiết lập kết nối trực tiếp giữa hai thiết bị nên sẽ phù hợp hơn với các nhu cầu di động không yêu cầu chất lượng quá cao về âm thanh.

Các Codec dùng để nén âm thanh trên đường truyền Bluetooth cũng ảnh hướng đến chất lượng của âm thanh truyền tải. Cụ thể có thể được biểu diễn ở bảng dưới đây.

Codec	Bitrate tối thiểu	Bitrate tối đa
SBC	32 kbps	345 kbps
aptX	352 kbps	420 kbps
aptX HD	576 kbps	576 kbps
LDAC	330 kbps	990 kbps

Chúng ta có thể dễ dàng thấy rằng AptX-HD đem đến băng thông ổn định nhất trong các Codec, LDAC đem đến băng thông tối đa tốt nhất, tuy nhiên trong những điều kiện sóng yếu nó có thể giảm xuống khá thấp. Vì vậy, chúng tôi vẫn ưu tiên các thiết bị có hỗ trợ phát và loa Bluetooth có hỗ trợ AptX-HD.

Ngược lại, với mạng không dây hiện đại thì băng thông hoàn toàn đáp ứng để truyền thải âm thanh chất lượng cao với chất lượng cao nhất. Người dùng có thể lựa chọn nhiều cách để phát nhạc qua mạng không dây

Sử dụng ổ cứng mạng và music server cho các hệ thống home audio
Sử dụng dịch vụ stream cho các loa di động thông minh và các hệ thống music server tích hợp.

Lựa chọn phương án phù hợp

Với những thông tin phía trên, chúng tôi mong rằng người đọc có thể hình dung sơ bộ về ưu nhược điểm của các phương án stream nhạc cũng như ưu nhược điểm giữa phát nhạc qua Bluetooth hoặc WiFi.

Với Bluetooth, bạn có thể dễ dàng kết nối và thưởng thức âm nhạc mọi lúc, mọi nơi. Kết nối này rất phù hợp với những người thường xuyên di chuyển như khi đi du lịch hay đi xe đạp. Mặc dù khi sử dụng kết nối Bluetooth, file nhạc sẽ bị nén lại để truyền tải, tuy nhiên người dùng vẫn sẽ được trải nghiệm âm thanh tương đương với lossy, ngay cả khi sử dụng các dịch vụ stream nhạc lossless như Qobuz, Tidal, Apple Music. Tuy không đạt được chất lượng lossless, tuy nhiên băng thông của các Codec Bluetooth vẫn cao hơn so với Mp3 nên stream các nguồn nhạc lossless như Qobuz, Tidal vẫn cho chất lượng cao hơn so với Spotify.

Với kết nối Wifi, bạn có thể duy trì chất lượng âm thanh lossless khi truyền tải qua giao thức ChromeCast hay Apple Airplay 2. Đây là phương pháp truyền tải âm thanh chất lượng cao nhất mà bạn có thể sử dụng. Nếu kết hợp sử dụng dịch vụ stream nhạc lossless và truyền tải qua wifi, bạn sẽ được trải nghiệm chất lượng âm thanh tốt nhất. Để đạt được chất lượng này, bạn cần sử dụng các dịch vụ trả phí và sử dụng loa hỗ trợ Wifi. Hãy tin tưởng và thưởng thức âm nhạc của bạn trong chất lượng cao nhất.

Để lựa chọn loa phù hợp cho mục đích sử dụng, hãy tham khảo ngay danh sách 12 mẫu loa xuất sắc cho hè 2023